Being friends & being friendly

Al een tijdje loop ik met deze blog in mijn hoofd. Tegen het daadwerkelijke schrijven ervan zag ik een beetje op, omdat ik niet alle Ghanezen over één kam wil scheren en zeker geen oordeel uit wil spreken. Proberen dicht bij mijn eigen ervaringen te blijven, dan maar.

Zo’n tien keer per week is er hier iemand die aan me vraagt: ‘can we be friends?’. Vaak zijn dit mannen op straat of taxichauffeurs die dan ook gelijk mijn nummer vragen, soms zijn het kinderen op school of tienermeiden die ik ontmoet wanneer ik door een krottenstraat loop. Kinderen hebben meestal geen idee wat ze zeggen en kopiëren gewoon wat ze om zich heen zien. De mannen wimpel ik meestal lachend af omdat de kans groot is dat de volgende vraag een huwelijksaanzoek is. Als ik meer tijd heb, in de taxi bijvoorbeeld, probeer ik wel eens door te vragen. Wat bedoel je met vriendschap? Hoe ontstaat vriendschap dan volgens jou? En hoe ziet zo’n vriendschap er uit? Door deze gesprekken ben ik dit stukje cultuur beter gaan begrijpen en ga ik makkelijker om met mensen die me op straat aanspreken. Dat is hier namelijk heel gangbaar: je kunt op straat iemand tegenkomen en denken: hé, die persoon komt leuk over, daar wil ik wel bevriend mee zijn. Vervolgens stap je op diegene af en vraag je of hij/zij je vriend(in) wil zijn. Als diegene dat ook wil wisselen jullie nummers uit en begint de ‘vriendschap’. Het liefst maak je gelijk een selfie met je nieuwe vriend om deze op je WhatsAppstatus te zetten. Jij zal in het begin veel initiatief tonen door minstens twee keer per dag een berichtje te sturen in de trant van: ‘Hi, how are you? I was just checking up on you.’ Want dat is wat de vriendschap op dit moment betekent: je hebt ervoor gekozen om voor diegene te zorgen, wat je doet door te vragen of het goed gaat. Je kunt je vriend trouwens ook altijd even bellen om te vragen of het goed gaat.

Dit soort vriendschappen kunnen uitgroeien tot hechte relaties, maar meestal blijft het bij het beeld wat ik al schetste. Meestal blijft deze ‘vriendschap op het eerste gezicht’ eenzijdig en bloedt hij na een tijdje dood. Dan is er ook nog ‘liefde op het eerste gezicht’, wat meestal gewoon netjes met dezelfde vraag begint, maar soms ook gelijk onomwonden met: ‘One day we’re going to marry!’. Als ik bij deze mannen probeer door te vragen hoe ze precies tot die opmerking gekomen zijn komt het er meestal op neer dat ze me zagen lopen en voelden dat dit de vrouw was die God voor hen bedoeld heeft. Helaas voor hen voel ik dat nooit zo, meestal wimpel ik hen snel af door ze te vertellen dat ze dat maar aan mijn vader moeten vragen, omdat ze toch geen toestemming zouden krijgen. De charme van dit hele verhaal is dat iedereen zich vrij voelt om een praatje te maken met onbekenden op straat. Iets wat ik in Nederland niet zo goed durf, maar misschien wel vaker ga doen.

Gelukkig heb ik ook ‘normale’ Ghanese vrienden en vriendinnen. Medestudenten van de uni, mensen die ik ontmoet heb tijdens outdoor-uitjes en kerkgenoten. Deze mensen laten me zien hoe mooi vriendelijkheid en geduld is. Wanneer ik in Nederland drie (!) uur zou moeten wachten op een paar pizza’s zonder enige duidelijke uitleg van de bediende, zou ik op zijn minst hierover in discussie gaan. Waarschijnlijk zou ik dan al lang niet meer in het restaurant zitten. Toen dat hier gebeurde vond de hele groep het wel vervelend, maar omdat de bediende er waarschijnlijk ook niks aan kon doen had deze daar geen last van: mijn Ghanese vrienden bleven daar vriendelijk en geduldig tegen, en drie uur later genoten we extra van de pizza omdat we zo lang gewacht hadden.

Pas ging ik bergbeklimmen met een internationaal groepje waarvan dit voor de meesten de eerste keer was. Ellendig lang wachten dus. Oh nee, oneindig veel geduld en aanmoediging voor de mensen die wat langzamer waren en moeite hadden met de hike of het klimmen. En dan het mountainbiketripje met zes mensen: twee sportieve jongens die het organiseerden, drie mensen die voor het eerst sinds jaren op een fiets zaten en ik daar ergens tussenin, meer aan de sportieve kant. Super irritant, drie mensen die na honderd meter al moe zijn en steeds afstappen, klagend over zadelpijn en de warmte. Niet voor de twee jongens, zij bleven enthousiast, moedigden de anderen aan en wachtten gewoon geduldig wanneer dit nodig was. Naast een paar blokjes extra gefietst te hebben heb ik geleerd van hun houding. Iets met positief leiderschap…

Ps.: wat ik in mijn vorige blog schreef over docenten die slapen tijdens hun werkdag; ik ben hen beter gaan begrijpen. Veel mensen vertrekken rond 4:00 om voor de ochtendspits op hun werk te zijn. Dat ze dan twee uur te vroeg zijn nemen ze op de koop toe: te laat komen is geen optie als ze hun baan willen houden. En wanneer je hier fulltime op een school werkt wordt je geacht aanwezig te zijn van 7:00 tot 16:00u. Ook als je maar drie lessen hoeft te geven die dag. Dan zou ik er misschien ook wat makkelijker voor kiezen om een dutje te doen…